Các nhà phê bình hàn lâm thì gọii là văn học hạng
hai, còn dân chúng thì khen nức nở. Nó làm em
muốn đọc thử dịp hè này quá. Bác nào đọc rồi cho
em cái ý kiến hoặc bình loạn để em coi có nên bỏ
thời gian quý báu ra đọc không Xứ Cát - tiểu thuyết khoa học giả tưởng lớn của
thời đại
08:31-01/06/2009 Thể loại khoa học giả tưởng vẫn thường bị một số
người trong giới học thuật - phê bình hàn lâm coi
là “genre literature”, hiểu theo nghĩa nào đó là văn
chương hạng hai, không đủ tư cách ngồi chung
chiếu với “great literature”, văn chương “lớn” hay
“nghiêm túc”. Tuy nhiên, Xứ Cát của Franklin Patrick Herbert đích thực là một tác phẩm kinh điển
của văn chương khoa học giả tưởng, và, về thực
chất, là một cuốn sách kinh điển của văn chương. Cuốn tiểu thuyết 10 năm
Bộ tiểu thuyết trường thiên Xứ Cát, hay Dune saga
như sách báo nước ngoài vẫn gọi, lấy bối cảnh một
thời rất xa trong tương lai và diễn ra trong hơn
một ngàn năm, động chạm đến những vấn đề cốt
tử như sự sống còn của loài người, sự tiến hóa, sinh thái, và sự giao thoa giữa tôn giáo, chính trị và
quyền lực.
Bản thân Xứ Cát, cuốn đầu tiên trong bộ sách, là
“tiểu thuyết khoa học giả tưởng bán chạy nhất mọi
thời đại”, và cả bộ được dư luận chung nhất trí là
thuộc hàng kinh điển trong thể loại này. Thể loại khoa học giả tưởng vẫn thường bị một số
người trong giới học thuật-phê bình hàn lâm coi là
“genre literature”, hiểu theo nghĩa nào đó là văn
chương hạng hai, không đủ tư cách ngồi chung
chiếu với “great literature”, văn chương “lớn” hay
“nghiêm túc”. Tuy nhiên, ở Xứ Cát, tầm cỡ, chiều sâu, mức độ phức tạp của những chiêm nghiệm
siêu hình và tư duy mang tính bản thể luận về con
người và vũ trụ, những mối băn khoăn và dự
tưởng vừa hào sảng vừa đầy lo âu về tương lai
nhân loại, và nhiều, nhiều nữa, tất cả khiến cho
người dịch không thể không hoài nghi vào cung cách phân loại võ đoán và nông cạn của các nhà
hàn lâm tự phong kia.
Herbert bắt đầu nghiên cứu để viết Xứ Cát vào năm
1959. Trong một cuộc trả lời phỏng vấn, Herbert
cho biết ý tưởng về cuốn tiểu thuyết hình thành
vào thời gian ông được tòa soạn giao viết một bài nói về những cồn cát ở Oregon Dunes gần